Sloop de woningmarkt, bouw huisvesting klinkt als een radicale slogan, maar het gaat om betaanszekerheid. Niet voor niets is goed wonen het eerste speerpunt in ons verkiezingsprogramma. Er zijn namelijk meerdere redenen waarom je op zoek kunt gaan naar een politieke partij en je daarbij aansluit. Nederland kent veel problemen. Problemen zoals het wantrouwen van de overheid in de burger en het daaropvolgende gebrek van vertrouwen door de burger in de overheid, racisme, de klimaatcrisis, het toeslagenschandaal en de woningnood. Met Bestaanszekerheid als kernboodschap van de PvdA heb je een ijzersterke kern in handen. Deze boodschap raakt alle problemen in Nederland omdat elk probleem juist zekerheid van bestaan in gevaar brengt.
Bestaanszekerheid: Je eigen dak boven je hoofd
Eén van de grootste aspecten, misschien wel DE grootste, van Bestaanszekerheid is wakker worden met een dak boven je hoofd. Je eigen dak. Waarvan je zeker weet dat deze er altijd is als jij gaat slapen en weer wakker wordt. Deze zekerheid is nooit een garantie geweest voor iedereen in Nederland, maar staat wel in de grondwet. Zij zegt ons: “Iedereen heeft recht op huisvesting.” Maar inmiddels heeft niemand meer huisvesting. We hebben een markt. De woningmarkt.
Van een markt zou je mogen verwachten dat deze werkt op vraag en aanbod. Daarin is de vraag er wel, met 32.000 dak- en thuislozen waarvan we met enige zekerheid weten dat ze er zijn. Overigens blijven velen onder de rader. Er is dus zeker sprake van een vraag. Maar het aanbod blijft achter. We komen namelijk dik 300.000 woningen tekort in Nederland. Terwijl Nederland één van de rijkste landen van de wereld is zijn er dus nog steeds mensen die geen huis hebben. De markt faalt in het oplossen van dit probleem, want het tekort neemt alleen maar toe.
Stijgende prijzen wanneer je koopt of huurt
Niet alleen in het bouwen van huizen faalt de markt. Doordat er een tekort is en de vraag alleen maar toeneemt stijgen de prijzen ook nog ééns. Men is meer bereid om voor een huis te betalen, maar niet omdat men veel rijker wordt. De prijzen stijgen veel sneller dan de lonen en de lasten nemen ook alleen maar toe. Dan heb je ook nog mensen die huren, zogenaamde ‘middelhuur’ waarbij je al snel prijzen over de duizend euro ziet per maand voor 60 vierkante meter, als je geluk hebt. Huizen die soms slecht geïsoleerd zijn waardoor je ook snel vele honderden euro’s per maand kwijt kan zijn aan gas, water en licht. Als je normaal had gestookt, want de verwarming blijft natuurlijk gewoon uit met die prijzen.
Nee, huisvesting, het idee dat je echt ergens kan wonen en je daarvan gegarandeerd ben de zekerheid hebt dat je het kan betalen, daar is in de “woningmarkt” geen sprake van. Dan heb je nog sociale huurwoningen. Waarvan 85% toegewezen moet worden aan huishoudens met inkomens van maximaal €40.765 (éénpersoons) of €45.014 (meerpersoons). Sociale huurwoningen zijn er dus gewoon te weinig, want wie van ons die er recht op heeft huurt nou daadwerkelijk sociaal? Om maar niet te spreken over de kwaliteit van de woningen.
Sloop van huurwoningen
Dan heb je nog de sloop van de sociale huurwoningen. Deze panden zouden niet meer aan de maatstaven van vandaag voldoen, waarschijnlijk klopt dat ook voor veel van deze panden, en worden daarom gesloopt zodat er nieuwe woningen voor terug kunnen komen. Dan zou je natuurlijk verwachten dat men evenveel, of zelfs meer, sociale (huur) woningen daarvoor in de plaats gaat bouwen. Vaak is het tegendeel juist waar. Neem bijvoorbeeld de Tweebosbuurt in onze buurgemeente Rotterdam. 535 sociale huurwoningen worden (vele zijn het al) daar gesloopt. 374 nieuwe woningen komen daar voor terug. 161 minder dan er al stonden. En van die 374 zijn er maar 130 in de sociale sector, niet eens allemaal huur. De rest zal voor dikke winst verkocht worden, zeker met hoe snel de huizenprijzen nu stijgen. Alles voor de markt.
In Delft staat de PvdA voor sociale woningbouw
Nu worden in Delft ook sociale huurwoningen gesloopt, zoals in de Kuyperwijk. Gelukkig hebben we hier, dankzij onze eigen wethouder Karin Schrederhof, geregeld dat daarvoor evenveel sociale woningen terugkomen. Daar hebben wij ons ook voor hardgemaakt als PvdA. Het resultaat is dat hier de wachtlijsten voor een sociale woning onder het landelijk gemiddelde liggen. Hier moeten we ons ook hard voor blijven maken, feitelijk zou elke partij dat moeten doen. Maar andere partijen denken nog steeds over huizen als objecten om winst over te kunnen maken. Daar is tenslotte een deel van ons economische systeem op gebouwd. Zij zien het behoud hiervan als iets goeds. Zij willen niet de problemen erkennen of denken dat met minimale bijsturing het probleem zichzelf wel oplost. Dat gaat niet werken.
In plaats van sociale huurwoningen, de basis van huisvesting, te slopen moeten we het systeem aanpakken. Woningen, koop en huur, moeten in een ander licht worden gezien. Wederom als huisvesting. Niet als objecten waar je slapend rijk in kan worden. Dit is trouwens voor velen van ons alleen een illusie. Bijna niemand wordt daadwerkelijk rijker door de stijgende waarde van diens woning, alleen op papier.
Sloop de woningmarkt, bouw huisvesting
Dat kan voor veel mensen erg radicaal overkomen. Dat snappen we als PvdA. Misschien denk je nu gelijk als huiseigenaar aan je overwaarde, je hypotheek, wat de impact voor jou is. Ik kan je met vrij grote zekerheid zeggen dat je er weinig van meekrijgt. Het slopen van de woningmarkt en het bouwen van huisvesting is een proces wat jaren gaat duren, waarvan het einddoel alleen zeker is in de zin dat er voor iedereen betaalbare woningen beschikbaar zijn. Dezelfde onzekerheden die jij nu ervaart in de waarde van je huis, die zal je blijven ervaren de komende jaren. Als die onzekerheid verdwijnt, dan is dat omdat jij zeker weet dat jij je huis niet zal verliezen en anderen zeker zijn dat er een huis voor hen is.
Dat is mooi, toch?
