JanGeert’s column: Blingbling-moties

23 mei 2023

Beeldvorming is inmiddels niet meer weg te denken uit het politieke handwerk. Soms gaat het daar
nog meer om dan om de inhoud van het verhaal of het standpunt. Landelijk zien we dat al vaak
gebeuren. Hijgerig als reactie op een nieuwsbericht van een incident “framen” als een
maatschappelijk probleem, menig bewindspersoon heeft ervoor moeten opdraven in de Tweede
Kamer. Of het indienen van een motie die nauwelijks bijdraagt aan de oplossing van het
veronderstelde probleem, waarbij de naam van de indiener belangrijker lijkt. Je zou bijna denken dat
er een motie-topscorerslijst bestaat.

Alles wat in de landelijke politiek de kop op steekt duikt, meestal met enige vertraging, ook op in de
lokale politiek. Overigens komt het omgekeerde sporadisch ook voor. De Leefbaar-partijen begonnen
al begin jaren negentig op lokaal niveau en aan het begin van deze eeuw bleek er ook voor de
landelijke verkiezingen animo om een Leefbaar Nederland op te richten.

Moties als nuttig instrument

Moties zijn een uiterst nuttig instrument om bewindspersonen, of het nu ministers, gedeputeerden
of wethouders zijn, aan te sporen iets te doen of juist te laten. De volksvertegenwoordigers kunnen
zo, ook als ze niet tot de regerende coalitie behoren, invloed uitoefenen met steun van een
meerderheid. Moties zijn er in soorten en maten. De zwaarste moties zijn moties van wantrouwen of
afkeuring. Die kunnen ook persoonlijk politieke gevolgen hebben. Maar de meeste moties vragen om
bijstelling van beleid of om directe actie.

Moties zijn ook, althans in de “inner circle”, zeer zichtbare uithangborden van politieke overtuiging of
partijstandpunten. Op zich is dit een legitieme functie, maar er schuilt wel een gevaar in. Naast loze
praatjes kennen we inmiddels ook loze moties. Moties die eigenlijk alleen maar dienen om het
standpunt van de fractie of de partij te laten “shinen”. Of het een bruikbaar of haalbaar voorstel
inhoudt, is daarbij even niet belangrijk.

Omdat het belangrijkste deel van het gemeentelijke politieke debat in de commissievergaderingen
plaatsvindt, is er voor de raadsvergadering vaak alleen ruimte voor een gesprek over moties of
amendementen. Is er in de commissievergadering al een vorm van overeenstemming bereikt, komt
het betreffende onderwerp op de hamerstukkenlijst. Dan wordt daar in de raad helemaal niet meer
over gesproken. Dus voor publieke aandacht zijn in te dienen moties het enig overblijvende
instrument van de raadsfracties om zich zichtbaar te maken.

De motie als bling bling en niet als inhoudelijk instrument

Zelfs als de wethouder naar aanleiding van het commissiedebat al toezeggingen heeft gedaan, willen fracties nog wel eens een motie indienen om exact datzelfde punt nog eens te bepleiten. Dat kan niet anders bedoeld zijn dan om het partijpunt nog eens in alle openbaarheid te laten “shinen”. Ik noem dat blingbling-moties: kijk ons eens opkomen voor de gewone Delftenaar of vul maar een doelgroep in. Ook in de raadsvergadering van 16 mei hadden we er weer een paar.

Het scherpe commentaar van de GroenLinks-fractie hierop was zeer verhelderend. De moties werden schielijk
ingetrokken. Overigens niet eerder dan dat de wethouder nog eens expliciet de al in de commissie
verstrekte toezegging herhaalde.

Blingbling, het is echt alleen maar uiterlijke schijn. Laat het vooral over de inhoud gaan.

JanGeert